30 สิงหาคม วันผู้สูญหายสากล คนอีสานผู้สูญหาย : เด่น คำแหล้ จากปากสุภาพ คำแหล้ ภรรยาของผู้สูญหาย
.
"ลูกกะบ่มี ผัวกะหาย เมียกะติดคุก ลำบากหลาย แต่ตาเด่นเพิ่นหายไป" ยายสุภาพ เว้านำ ดิ อีสานเด้อที่กรุงเทพฯ มื้อนี้
"16 เมษายน 2559 ตาเด่นไปหาหน่อไม้นำหมาสองโต ซู้มื้อสิไปแต่เซ้า 2-3 โมงแลง กะเมือแล้ว 4 โมงกะได้ไปขายตลาด แต่มื้อนั่น ห้าโมงกะยังบ่เมือ แกบ่เคยหาย ยายกะไปนำหา จนสองทุ่ม กะบ่พ่อ ซู้มื้อเพิ่นสิไปหาของป่ามาขาย ย่านจากเฮือนประมาณ 3-4 โลนี่ละ หมาสองโตที่ไปนำเพิ่นเมือก่อน แต่คนบ่เมือ มันหูแหว่ง แล้วกะตื่นๆ ป้าคึดว่า เพิ่นอาจสิเป็นลม ก็เลยไปนำหา แต่หาบ่พ่อ เมือบ้านมาท่าอยู่เฮีอนฮอดเซ่า เพิ่นก็ยังบ่เมือ"
"ไปแจ้งนำผู้ใหญ่บ้าน กำนัน ให้ซาวบ้านซ้อยนำหา แจ้งความนำ สภ. ห้วยยาง เขากะฮับแจ้ง แต่บ่ได้ออกมานำหา ถามเพิ่นว่า เจ้านายสิบ่ไปเบิ่งจักหน่อยบ๊ เขากะเว้าว่า บ่แม่นหน้าที่ตำรวจ เป็นหน้าที่ป่าไม้ เพิ่นว่า ยายเมือบ้านถ่อ"
"ป้ากะนำหานำซาวบ้านเป็นเดือนๆ บ่พ้อ มื้อละร้อยสองร้อยคน ย่างเรียงหน้ากระดานหา มาพ้อกะโหลก ซ่ง ย่าม มีด ขวดน้ำ เสียม หนึ่งปี หลังจากนั่น ส่งตรวจนำหมอพรทิพย์ เทียบดีเอ็นเอกับน่องสาวเพิ่น(พ่อเด่น) ก็ว่า แม่นของตาเด่นแท้"
"พ้อ เสียมเพิ่น ตำรวจกับดีเอสไอกะมาถามยายภาพ แม่นเสียมตาเด่นบ่ เฮากะว่า แม่น ดีเอสไอถามว่า จำได้แท้แม่นบ่ ยายกะว่า จำได้ ก็ข่อยเป็นผู้ซื้อเอง แล่นขายอ้อมบ้านก็ซื้อเอาตั้ว"
"ก่อนสิหาย ตาเด่นแม่นแกนนำคนจน ชุมชนโคกยาว เป็นประธานโฉนดชุมชน เขามาปักป้ายขับไล่ออกจากพื้นที่ แต่ตาเด่นบ่พาหมู่ออก ย้อน ออกแล้วสิไปอยู่ไส สิบห้ามื้อก็บ่ออก เดือนนึงกะบ่ออก กะไปยื่นหนังสือนำกระทรวงยุติธรรม ยื่นนำผู้ว่าฯ มีอีหยังยื่นเหมิด แต่ก็ถืกฟ้องให้ออกจากป่า"
"พ่อแม่พามาอยู่แต่ พ.ศ. 2511 ป่าสงวนมา พ.ศ. 2516 มันบ่แม่นคนมาบุกป่าสงวน ป่าสงวนมาบุกคน ใบ ภ.บ.ท. 5 ใบเสียค่าดอกหญ้า ใบจับจอง อีหยังก็มีเหมิด มีอยู่ ก็เคยยื่นเหมิด ยื่นกระทรวงยุติธรรม ยื่นผู้ว่าฯ เขากะเว้าแต่ว่า รุกป่า รุกป่า บ่ฟังหยัง"
"ซู้มื้อนี้ ก็ลำบากหลาย ต้องเฮ็ดงานผู้เดียว"
เด่น คำแหล้ เกิดเมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2494 ณ บ้านท่าสี ต.หนองแสง
อ.กุมภวาปี จ.อุดรธานี (ปัจจุบันขึ้นกับอำเภอหนองแสง จังหวัดอุดรธานี) ต่อมาครอบครัวอพยพมาอยู่บ้านวังหินซา ต.ดงมะไฟ
อ.สุวรรณคูหา จ.หนองบัวลำภู ที่ซึ่งเพิ่นหายโตไป