>ลาภปาก .... เป็นคำอีสานที่ใช้เรียกเมื่อได้กินสิ่งที่พิเศษ มักใช้ในวาระพิเศษหรือเหตุการณ์พิเศษ...
รากศัพท์คำว่า ลาบ นั้นเกี่ยวโยงกับ ลาภปาก ที่อาจจะแปร่งมาจาก โชคลาภ ที่คนอีสานพูดเกี่ยวข้องกันหรือไม่นั้นก็ไม่รู้เหมือนกัน
เอาเป็นว่าลาบอีสานต่างกับลาบเหนือ ลาบอีสานส่วนประกอบหลักต้องมีข้าวคั่ว ดี และ เนื้องัว ส่วนลาบเหนือนิยมควายและมีพริกป่นเครื่องเทศเป็นเอกลักษณ์
จะว่าไปถ้าจะบอกว่าลาบแบบไหนคืออีสานแท้ คงต้องมานั่งเถียงกันยาว ปล่อยให้นักประวัติศาสตร์นักอาหารศาสตร์แม่น้ำโขงศาสตร์ อะไรพวกนี้เขามาชี้แจ้งแถลงไขดีกว่า
ลาบคืออาหารที่หากินได้ยากในอดีต มักใช้ในงานสำคัญ เช่นงานบุญประเพณี งานแต่ง งานบวช งานศพ เป็นต้น
การกินลาบ ก้อย ซอยจุ๊ ของคนอีสานเป็นธรรมเนียมหนึ่งที่คนอีสานเอาไว้ใช้ในวาระพิเศษ
ถ้าจะล้มงัวตัวหนึ่งต้องงานใหญ่ ก่อนที่เงินตราจะมาเป็นสิ่งสำคัญของอีสาน งัวหรือควายเป็นสิ่งที่มีคุณค่าในการใช้แลกเปลี่ยนกัน ตอนเด็กได้ยินคำเล่าของผู้เฒ่าว่า ที่นาโคกนาดอนนี้ใช้ควายแลกมาสามตัว ที่ดินงอกต่อบ่ได้ แต่งัวควายออกลูกได้
ในยุคหนึ่งที่ภาคอีสานมีความผูกพันธ์กับวัวควาย แบบบ้านในอดีตคนอีสานจะใช้ใต้ถุนเป็นคอกวัวควาย ทำให้ตั้งทำบ้านสองชั้น เอาควายล่ามไว้ใต้ทุนบ้าน
ก่อนแต่มาคนอีสานใช้ควายในการทุ่นแรงงาน ไถนา ลากเกวียนไว้สำหรับเดินทางขนสิ่งของทำให้เนื้อควายไม่เป็นที่นิยมมากนั้นเนื่องจากความผูกพันธ์ เจ้าของควายหรือครอบครัวที่เลี้ยงควายจะไม่กินเนื้อควาย ทำให้วัวมีราคาแพง
กลับกันเนื้อควายกลับได้รับความนิยมจากภาคเหนือ ทำให้นายฮ้อย ตอนควายไปขายเหนือแล้วตอนวัวกลับมาขายอีสาน
ยุคหนึ่งเมื่อวัวมีราคาแพงกว่าควายและการเข้ามาของรถไถนา มอเตอร์ไซค์ ทำให้ควายเริ่มหายไปจากอีสาน เลี้ยงวัวแทน
มาถึงปัจจุบันควายกลับมามีราคามากขึ้น ทำให้มีการเลี้ยงควายเพิ่มขึ้น แต่ด้วยความเปลี่ยนแปลงของสังคม อาชีพเลี้ยงวัวควายของไทบ้านเริ่มหายไป แทนที่ด้วยฟาร์มใหญ่
เนื้อวัว1กิโลกรัม ราคา 270-330 บาท กับเมืองที่ค่าแรงขั้นต่ำเฉลี่ยยังไม่ถึง350 บาท ชนชั้นค้าแรง คงไม่ได้กินบ่อยนัก กับราคาที่ไม่เป็นมิตรกับเงินในกระเป๋าของเขา ถ้ากินที่ร้าน อย่างต่ำ ลาบ ต้ม ย่าง ก็ไม่ต่ำกว่า 200-300 บาทแล้ว
"ถ้ามือไดได้กินลาบถือว่าลาภปากแล้ว คนจนกะจนคือเก่านั้นละ"
_______ จักจ่มหยังบุ____
ลาบที่ดีในมุมมองของคนเขียนต้องขมอำล่ำใช้ดีแท้ เนื้อต้องสด ตอนเด็กรสสัมผัสเรายังมีประสบการณ์น้อยนิด ความขมของดี(น้ำในถุงเล็กๆติดกับอวัยวะตับของสัตว์) ทำให้เราไม่ชอบเลย แต่พอแก่ขึ้น ความขมกับเป็นรสสัมผัสที่โหยหา ยิ่งแก่ยิ่งกินขมคนคนลาบบอกมา
เมืองอุดรธานี มีร้านลาบร้านหนึ่งที่ราคาค่อนข้างเป็นมิตร ร้านนี้เป็นรสชาติที่บอกได้ว่ามีความลาวไม่เกรงใจคนเจ๊กคนแกว รอบๆร้านเลย ร้านบอกว่าเปิด 24 ชม.แต่กะบ่ฮู้คืกันว่าเปิดฮอดจักโมง
นอกจากรสชาติลาบแล้ว ส้มตำกะแซ่บ ที่เด็ดสุดคือนมย่างกับลิ้นย่างนุ่มหวานกินกับน้ำจิ้มขมบอกได้เลย ว่า "ลาภปาก"
ราคาไม่แพง บรรยากาศอีสานลุกทุ่งแท้ โต๊ะปูด้วยผ้ายางตราน้ำอัดลม ผักเคียงมี บักตูมซาอุ ผักกาดฮี่น แตงกวา ถือว่าพอใช้ได้ แต่ถ้ามีมากกว่านี้จะดี แต่บ่แน่ว่าไปกินดึกโพดเลยเหลือซำนี้ ร้านนี้คนเมืองอุดรผู้มักลาบบอกมา.
+++ ก้อยดึกแม่เตี้ย สามแยกTOT อุดร แผนที่ตามเช็คอินไปโลดด